آشنایی با برخی از واژه‌های مهم درباره‌ی کارت‌های گرافیک

معماری (Architecture)

منظور از معماریِ کارت گرافیک، به پلتفرم یا فناوری خاصی گفته می‌شود که  GPU بر اساس آن توسعه می‌یابد. معماریِ کارت‌های گرافیک به مرور زمان توسط  شرکت‌های سازنده بهبود پیدا می‌کند. برای مثال می‌توان به معماری پولاریس  (Polaris) شرکت AMD اشاره کرد که سر و صدای زیادی از بابتِ جو رسانه‌ای  ایجاد شد.

پهنای باند حافظه (Memory Bandwidth)

پهنا باند حافظه منظور این است که یک پردازنده‌ی گرافیکی تا چه  اندازه‌ای می‌تواند به طور مفید از VRAM استفاده کند. فرض کنید کل حافظه‌ی  GDDR5 را در اختیار داشته باشید؛ اگر کارت گرافیکِ مربوطه پهنا باند لازم  را نداشته باشد نمی‌توان از حداکثر قدرت حافظه‌ی قطعه استفاده کرد. در این  حالت به اصطلاح گفته می‌شود که پردازنده دچارِ گلوگاه (Bottleneck) شده  است.

نرخِ پرکننده‌ی بافتی (Texture Fillrate)

این پارامتر توسط کلاک هسته ضرب در پارامتر Texture Mapping Units (TMU)  به دست می‌آید. به زبان ساده‌تر، این مولفه به تعداد پیکسل‌هایی گفته  می‌شود که کارت گرافیک می‌تواند در هر ثانیه به نمایش در بیاورد.

هسته‌ها/پردازنده‌ها (Cores and Processors)

به تعداد هسته‌ها و پردازنده‌های موجود روی یک کارت گفته می‌شود.

کلاک هسته (Core Clock)

این پارامتر شبیه به سرعت کلاک پردازنده‌ی مرکزی یا همان CPU است. به  طور معمول، هر اندازه این مقدار بالاتر باشد، پردازنده‌ی گرافیکی سریع‌تر  کار می‌کند. با این اوصاف، صرفا مقایسه‌ی سرعت کلاک دو پردازنده‌ی گرافیک  معیار خوبی برای مقایسه‌ی محصولات نیست.

SLI/CrossFire

آیا به قدرت بیشتری نیاز دارید؟ شما می‌توانید دو کارت گرافیک سازگار با  یکدیگر را خریداری کرده و روی سیستم خود نصب کنید تا قدرت پردازشی سیستم  به طرز حیرت‌انگیزی بیشتر شود. SLI و CrossFire دو فناوری شرکت‌های انویدیا  و AMD تلقی می‌شوند که به شما اجازه می‌دهند بیشتر از یک مدل کارت گرافیک  را روی سیستم خود نصب کنید. با این حال، نصب دو پردازنده‌ی گرافیکی روی یک  سیستم به همین سادگی نیست و باید سیستم را از تمامی جوانب فنی بررسی کرد.  از همه مهم‌تر این‌که آیا اصلا مادربورد دو یا تعداد جایگاه‌های بیشتری  برای نصب کارت گرافیک‌های متعدد در اختیار دارد یا خیر.

آپدیت کارت گرافیک؛ الزامی یا اختیاری؟

اگر جزء کاربرهای عادی هستید، احتمالا بارها با پیام به‌روز رسانی  درایورهای کارت گرافیک به خصوص پردازنده‌های انویدیا روبه‌رو شده‌اید. آیا  حتما باید کارت‌های گرافیک را به طور مرتب به‌روز رسانی کنیم؟ اصلا آپدیت  کردن درایورهای مخصوص کارت گرافیک چه سودی برای‌مان دارد؟

به طور خلاصه، اگر اهل بازی‌های ویدیویی با کامپیوتر یا لپتاپ هستید،  آپدیت درایورهای کارت گرافیک توصیه می‌شود؛ چراکه بهینه‌سازی بازی‌ها از  این طریق به راحتی انجام شده و تنظیمات بازی بر اساس مدل کارت گرافیکی که  در اختیار دارید به طور خودکار توسط درایور مربوطه تغییر و تحول می‌یابد.  با این حال، اگر تصور می‌کند با آپدیت درایور گرافیکی، کیفیت عملکرد  سخت‌افزار گرافیکی هم تغییراتی پیدا می‌کند سخت در اشتباه هستید.

ذکر این نکته الزامی است که اگر کارت گرافیک نصب شده روی سیستم شما بیش  از اندازه قدیمی باشد، به‌روز رسانی درایورهای مربوطه، رسما فایده‌ی چندانی  بر افزایش عملکرد و بهره‌وری پردازنده‌ی گرافیکی در بازی‌های ویدیویی روز  دنیا ندارد؛ چراکه بازی‌های ویدیویی جدید بر مبنای پارامترها و قابلیت‌های  کارت‌های گرافیک جدید و مدرن توسعه پیدا می‌کنند.

با تمام این تفاسیر، سناریوی بهینه‌سازی بازی‌های ویدیویی توسط دو  کمپانی مطرح سازنده‌ی GPU چند سالی است که تغییر و تحول یافته و راه حل  ساده‌تری برای بهینه‌سازی وجود دارد. شرکت‌های بازی‌سازی برخی از کدهای  مربوط به بازی خود را در اختیار شرکت انویدیا یا AMD قرار می‌دهند تا  متخصصین فنی این دو شرکت راهی برای بهینه‌سازی بیشتر و بهترِ گرافیک بازی  مورد نظر پیدا کنند تا در وهله‌ی اول، نرخ فریم بازی در پلتفرم کامپیوتر  وضعیت پایدارتری داشته باشد.

خرید کارت گرافیک ارزان قیمت؛ چالش‌های پیشِ روی خریداران واقعی

در اغلب اوقات، گیمرها و افرادی که تدوینگر حرفه‌ای هستند، به دنبال  خرید یک کارت گرافیک قدرتمند هستند. با این اوصاف، هزینه‌ی بسیار بالای  کارت‌های گرافیک موجب شده روند خرید چنین قطعاتی برای هر فردی آسان نباشد.  بنابراین، اگر از لحاظ بودجه با مضیقه روبه‌رو هستید، بهتر است چند مولفه‌ی  مهم را در حین خرید در نظر داشته باشید.

در ابتدای امر، نوع حافظه‌ی کارت گرافیک هیچ الزامی ندارد که حتما GDDR6  باشد. شما می‌توانید محصولاتی از نوع GDDR5 یا حتی GDDR4 هم خریداری کنید.  از طرفی، اگر قصد خرید یک پردازنده‌ی گرافیکی دارید که صرفا به یک مانیتور  متصل شود، الزامی ندارد کارت گرافیک خاصی را خریداری کنید که دو عدد پورت  HDMI داشته باشد. از طرفی دیگر، اگر گیمر حرفه‌ای نیستید یا قصد تدوین‌های  فوق‌العاده سنگین ویدیویی را ندارید، نیازی نیست تا مقدار VRAM کارت گرافیک  آنچنان بالا باشد. صرفا یک کارت گرافیک با حداقل چهار گیگابایت VRAM هم  می‌تواند کار شما را در فعالیت‌های معمولی راه بیندازد.

هیچ الزامی را نمی‌توان برای کارت‌های گرافیک مناسب برای کامپیوتر تعریف  کرد که حتما باید از دو یا سه عدد فن استفاده کنند. شرکت‌های توسعه‌دهنده،  بر حسبِ میزان وات مصرفی قطعه تصمیم می‌گیرند که پردازنده‌ی گرافیکی باید  چه تعداد فن داشته باشد. برخی از کاربرها مدام تصور می‌کنند تمامی فن‌های  کارت گرافیک باید همیشه و در همه حالت روشن بوده و بچرخند. این مسئله در  پردازنده‌های گرافیکی نسل‌های اخیر هوشمندتر و پیشرفته‌تر شده است؛ به این  معنا که کارت‌های گرافیک، بسته به نوع فعالیتی که انجام می‌دهند از فن‌ها  کار می‌کشند. اگر در حال تجربه‌ی یک بازی ویدیویی سبک هستید، شاید اصلا  فن‌‌ یا فن‌های کارت گرافیک روشن نشوند. بنابراین، جای هیچ نگرانی وجود  ندارد.

در زمانی که این مطلب نوشته می‌شود، برای تجربه‌ی بازی‌های روز دنیا با  کیفیت متوسط رو به بالا، می‌توان کارت‌های گرافیک RTX 3090 یا RTX 3080 یا RTX 3070 را پیشنهاد کرد  که برای افراد گیمر به شدت مناسب بوده و در برابر قیمتی که دارند، کیفیت  بسیار فوق‌العاده‌ای را از خود نشان می‌دهند. برای خرید یک لپتاپ  میان‌رده‌ی گیمینگ هم می‌توان به دنبال خرید لپتاپی بود که چیپست RTX 3060  یا RTX 3050 با حافظه‌ی اختصاصی شش و چهار گیگابایت داشته باشد.